تلویزیون اولد OLED چیست؟ اولد OLED مخفف عبارت organic light-emitting diode و به معنی «دیود ارگانیک گسیل دهندهی نور» می باشد. از لحاظ فنی، نمایشگرهای اولد از لایهای از مواد ارگانیک که بین دو الکترود قرار گرفته می باشد، تشکیل میشوند. اما آنچه یک مصرف کنندهی معمولی کافی می باشد بداند، این می باشد که در نمایشگرهای OLED بر خلاف LCD هر پیکسل خودش نور خود را تأمین میکند.
در نمایشگرهای LCD نور صفحه در پسزمینه تولید میشود و با عبور از کریستالهای مایع و سپس فیلتر رنگی، رنگهای متفاوت به خود میگیرد. حال اگر منبع این نور پسزمینه لامپهای LED باشند، تولیدکنندگان روی آن نمایشگر یا تلویزیونِ LCD، نام گمراه کنندهی LED را میگذارند.
تلویزیون اولد OLED چیست و چه مزایا و معیابی دارد؟
ساخت نمایشگر OLED در ابعاد تلویزیون کار فراوان سختی می باشد. تا همین چند سال پیش نمایشگرهای OLED تنها محدود به صفحات ۴ اینچی تلفنهای هوشمند میشدند؛ تا اینکه در سال ۲۰۱۲ سامسونگ از اولین تلویزیون OLED اولد رونمایی و الجی در سال ۲۰۱۳ نسل اول تلویزیون OLED اولدخود را در ابعاد ۵۵ اینچ روانهی بازار کرد.
از آن زمان تا به امروز تلویزیونهای اولد راه درازی پیمودهاند و قیمت آنها چندین برابر کاهش یافته می باشد. در این سالها الجی تقریبا تنها بازیگر عرصهی اولد بود تا اینکه در نمایشگاه CES 2017 سونی و پاناسونیک با معرفی تلویزیون OLED اولد خود نشان دادند که قصد دارند به صورت جدی وارد بازار این تلویزیونها شوند و بر انحصار چند سالهی الجی بر آن پایان دهند.
ضخامت و وزن
از آنجایی که OLED-ها (LED-های ارگانیک) نور رنگی را مستقیما تابش میدهند و نیازی به نور زمینه و قطعات نوری اضافه ندارند، میتوان آنها را در ضخامتهای فراوان کم (ضخامت ۵ میلی متری در مدلهای ۶۵ اینچی) تولید کرد.
با پیشرفت و تکامل روزافزون فناوری ساخت پنلهای اولد، به نظر میرسد کاهش ضخامت تلویزیون OLED اولد پایانی نداشته باشد؛ تا جایی که LG تلویزیون Wallpaper (کاغذدیواری) خود را با ضخامت تنها ۱ میلیمتر به بازار عرضه کرد.
تلویزیونهای OLED همچنین وزن فراوان کمتری نسبت به رقبای LCD خود دارند. برای مثال در مدلهای مشابه، تلویزیونهای OLED ال جی ۵۲ درصد از رقیب بالاردهی سامسونگی خود سبکتر هستند.
نتیجه: مزیت برای تلویزیون OLED اولد
مصرف انرژی(تلویزیون اولد OLED)
مصرف انرژی تلویزیونهای LCD و OLED تقریبا با هم برابر است؛ اما تفاوت ماهیتی مهمی در نحوهی مصرف انرژی این دو تکنولوژی وجود دارد. مصرف انرژی تلویزیونهای LCD ثابت می باشد و ربطی به تاریکی یا روشنی محتوای پخششده توسط آنها ندارد.
دلیل این موضوع هم این می باشد که نور پسزمینه در تلویزیونهای LCD همواره با بالاترین شدت ممکن در حال تابش می باشد، حتی اگر تمامی صفحه سیاه باشد. تنها راه کاهش دادن مصرف انرژی در تلویزیونهای LCD پایین آوردن میزان روشنایی کلی تلویزیون یا Brightness آن می باشد.
در طرف دیگر اما، از آنجایی که تلویزیون OLED اولد هنگام نمایش رنگ سیاه، پیکسل مورد نظر را به طور کامل خاموش میکند، هنگام پخش محتوایی که نصف آن رنگ سیاه دارد، عملا نیمی از تلویزیون خاموش می باشد. با توجه به همین نکته، مصرف انرژی در تلویزیون OLED اولد مقدار ثابتی ندارد و با توجه به محتوای پخششده تغییر میکند.
اشاره به این نکته هم ضروری می باشد که
در تلویزیونهای LCD بالاردهی بازار از تکنیکی با نام Local Dimming (تاریکی موضعی) استفاده میشود که به بهینه شدن مصرف انرژی و فراوان شدن نسبت کنتراست کمک میکند.
در LCD-هایی که از Local Dimming استفاده میکنند، به جای استفاده از یک لامپ LED یکپارچه برای تامین نور پسزمینه، از چندین منبع نور LED مجزا استفاده میشود که میتوانند به صورت مستقل روشن و خاموش شوند.
نتیجه: مصرف تقریبا یکسان با دیگر تلویزیونهای رایج (بستگی به نوع محتوا دارد)
روشنایی و کنتراست
روشنایی نمایشگرها با واحد شمع بر متر مربع – که به نیت (nit) مشهور است – اندازهگیری میشود. نسبت کنتراست (Contrast Ratio) هم برابر می باشد با نسبت کمترین و بیشترین روشنایی که یک نمایشگر قادر می باشد تولید کند.
تلویزیون OLED اولد در تاریکترین حالتِ ممکن، روشنایی ۰ نیت تولید میکنند که منجر به نسبت کنتراست بینهایت میشود. برای مقایسه، بهترین تلویزیونهای LCD بازار همچنان هنگام نمایش رنگ سیاه ۰.۱ نیت روشنایی دارند که باعث میشود کنتراستی در حدود ۱:۴۰۰۰ (بخوانید ۱ به ۴ هزار) داشته باشند.
نتیجهی ملموس این اعداد و ارقام(تلویزیون اولد OLED)
تلویزیون OLED اولد شما رنگ سیاهِ تیرهتری را به نمایش میگذارد، بهطوریکه وقتی تصویر سیاهی در صفحه به نمایش دربیاید، نمایشگر از قاب سیاه پیرامون تلویزیون قابل تشخیص نیست و انتها بدنه یکپارچه به نظر میرسد.
در LCD-ها اما همواره نور زمینه وجود دارد و نمایشگر هیچگاه نمیتواند به طور کامل جلوی آن را بگیرد و سیاه واقعی را نمایش دهد. این موضوع هنگامی که تلویزیون تصاویر و ویدئوهای روشن را نشان میدهد، قابل توجه نیست؛ اما هنگام نمایش تصاویر تیره، زمینهی خاکستری به جای سیاه به طور کامل قابل تشخیص می باشد.
در تصویر زیر، تفاوت نمایش رنگ سیاه در تاریکی را بهخوبی میتوان مشاهده کرد. نکتهی جالب اینجا می باشد که تلویزیون LCD تصویر زیر، یک تلویزیون بالارده می باشد که از قابلیت تاریکی موضعی بهره میبرد. در صورت استفاده از یک LCD معمولی، تفاوت از این هم بیشتر به چشم میآمد.
اما در طرف دیگر طیف روشنایی
یعنی در روشنترین حالت ممکن، تلویزیونهای OLED رقابت را به تلویزیونهای LCD واگذار میکنند. تلویزیونهای OLED الجی در روشنترین حالت ممکن ۷۰۰ تا ۸۰۰ نیت روشن میشوند. این در حالی می باشد که روشنایی تلویزیونهای LCD در بازهی ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ نیت هم قرار میگیرد.
اگر قصد دارید از تلویزیون OLED اولد خود در مکانی استفاده کنید که در اکثر مواقع در معرض تابش مستقیم نور قوی قرار دارد، شاید تلویزیون OLED با انتها مزایایی که دارد انتخاب مناسبی برای شما نباشد. در شرایط نور محیطی کم و متوسط اما، روشنایی تلویزیونهای OLED کافی می باشد و مشکلی برای شما ایجاد نخواهد کرد.
نتیجه:
کنتراست: بزرگترین مزیت تلویزیونهای OLED
روشنایی: از جمله مهمترین نقاط ضعف تلویزیونهای OLED
رزولوشن ۴K (اولترا اچدی)
۴K و HDR قابلیتهای مختص تلویزیونهای OLED نیستند و آنها را در تلویزیونهای LCD بالاردهی بازار هم میتوان یافت؛ اما از آنجایی که تمامی تلویزیونهای OLED معرفیشده طی یک سال گذشته ۴K و HDR هستند، این دو ویژگی را جزو مزایای تلویزیونهای OLED بر خواهیم شمرد.
۴K اصطلاحی مربوط به رزولوشن یا تعداد پیکسلهای نمایشگر می باشد.
نمایشگرهای اچدی (HD) رزولوشنی برابر با ۱۲۸۰ در ۷۲۰ پیکسل دارند که برابر با یک میلیون پیکسل یا یک مگاپیکسل می باشد. رزولوشن تلویزیونهای فول اچدی (Full HD) برابر با ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ می باشد و در نتیجه دو میلیون پیکسل یا ۲ مگاپیکسل را در خود جای میدهند.
۴K اما یک جهش خیرهکننده نسبت به دو استاندارد پیشین است.
رزولوشن ۴K یا اولترا اچدی (Ultra HD) برابر با ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پیکسل است. این یعنی نمایشگرهای ۴K با داشتن ۸ میلیون پیکسل، رزولوشنی ۴ برابر بیشتر از نمایشگرهای فول اچدی ارائه میدهند. در تصویر زیر تفاوت رزولوشنهای اچدی، فول اچدی و ۴K را بهخوبی میتوان مشاهده کرد.
تفاوت رزولوشنهای اچدی، فول اچدی و ۴K
با کاهش قیمت تلویزیونهای ۴K و متداول شدن روزافزون محتوای مناسب برای آنها، خرید این تلویزیونها دیگر صرفا آیندهنگری محض محسوب نمیشود؛ چرا که همین حالا هم میتوانید از مزایای رزولوشن اولترا اچدی لذت ببرید. برای مثال، کنسولهای جدید سونی و مایکروسافت هر دو از این رزولوشن پشتیبانی میکنند.
با پلی استیشن ۴ پرو میتوانید از انجام بازی در رزولوشن ۴K لذت ببرید و ایکس باکس وان اس هم تنها کنسولی می باشد که فیلمهای بلوری ۴K اولترا اچدی را میتوان از راه آن تماشا کرد. (در حقیقت، در حال حاضر ایکس باکس وان اس ارزانترین پخشکنندهی بلوری ۴K هم محسوب میشود.)
نتیجه: مزیت بزرگ برای همهی تلویزیونهای بهرهمند، از جمله OLED
HDR
HDR یا «طیف دینامیک بالا»، با در اختیار گذاشتن نسبت کنتراست بیشتر و طیف رنگهای گستردهتر نسبت به استاندارد قدیمی (SDR)، سطح جدیدی از واقعیت و جزئیات را به تلویزیونها میآورد. استفاده از تکنولوژی HDR در تلویزیونهای LCD به فراوان شدن نسبت کنتراست آنها کمک بسزایی میکند، اما از آنجایی که تلویزیونهای OLED از قبل نسبت کنتراست بینهایت دارند، تأثیر فراوان شدن تعداد رنگها در آنها فراوان قابل توجهتر می باشد.
همانطور که در قسمت قبل توضیح دادیم، تاثیر تفاوتی را که HDR ایجاد میکند، از راه بستر غیر HDR نمیتوان به نمایش گذاشت. اما برای درک بهتر این تفاوت میتوان از مثال طیفهای رنگی محدودتر استفاده کرد.
۱۶ میلیون رنگ(تلویزیون اولد OLED)
نمایشگری که همین حالا در حال استفاده از آن هستید به احتمال زیاد تنها توانایی نمایش ۱۶ میلیون رنگ را دارد و بنابراین شما قادر نخواهید بود تفاوت تصویری با عمق رنگ ۱۰ یا ۱۲ بیت (که اطلاعات ۱ تا ۴ میلیارد رنگ را در خود جای داده است) را از راه آن متوجه شوید.
بسیاری عقیده دارند HDR، تأثیری بسیار ملموستر و قابل توجهتر نسبت به ۴K در تجربهی نهایی یک مصرفکنندهی معمولی میگذارد.در حال حاضر دو استاندارد HDR 10 و Dolby Vision برای HDR وجود دارند.
تفاوت عمدهی این دو استاندارد در این است که استاندارد HDR 10 از عمق رنگ ۱۰ بیتی پشتیبانی میکند و استانداردی باز و رایگان است، اما در سوی دیگر استاندارد دالبی ویژن از عمق رنگ ۱۲ بیتی پشتیبانی میکند و استانداردی تجاری است.
استاندارد HDR 10
اما آنچه برای کاربر عادی مهم می باشد، نتیجهی نهایی می باشد. خبر خوب این می باشد که به عنوان مصرف کننده، مجبور نیستید از بین این دو استاندارد یکی را انتخاب کنید. هر دو استاندارد میتوانند به صورت همزمان و مسالمت آمیز در یک دستگاه به کار گرفته شوند؛ که در اکثر موارد همچنین می باشد.
از لحاظ محتوای موجود هم بار دیگر جدیدترین کنسولهای سونی و مایکروسافت به یاری شما خواهند آمد. هم PS4 Pro و هم Xbox One S از بازیهای HDR پشتیبانی میکنند و علاوه بر آن، کنسول مایکروسافت توانایی نمایش بلوریهای HDR را هم دارد.
برای مثال همین حالا میتوانید بازیهایی مثل The Last of Us و ۴ Uncharted را روی کنسول سونی، و Gears of War 4 و Forza Horizon 3 را روی کنسول مایکروسافت با پشتیبانی از HDR بازی کنید و از سطح جدید جزئیات به نمایش درآمده شگفت زده شوید.
از طرف دیگر، انجمن بلوری هم که تا پیش از این تنها از استاندارد HDR10 پشتیبانی میکرد، قصد دارد پشتیبانی از استاندارد دالبی ویژن را هم به دیسکهای خود اضافه کند.
کمپانیهای بزرگ فیلم سازی هالیوودی از جمله لایونز گیت، یونیورسال پیکچرز و وارنر برادرز هم با حمایت از تصمیم انجمن بلوری اعلام کردهاند که در سال جاری فیلمهای بیشتری را با پشتیبانی از استاندارد دالبی ویژن و از راه دیسکهای بلوری عرضه خواهند کرد.
نتیجه: مزیت بزرگ برای همهی تلویزیونهای بهرهمند، از جمله تلویزیون OLED اولد
تاری ناشی از حرکت در (Motion Blur)
LCD-ها به داشتن مشکل «تاری ناشی از حرکت» (Motion Blur) مشهورند. هرچند این مشکل در مدلهای اولیهی شدت بیشتری داشت، ولی هنوز هم این مشکل حتی در تلویزیونهای LCD بالارده هم به صورت کامل رفع نشده می باشد.
جالب اینجا می باشد که حتی تلویزیونهای CRT قدیمی هم در این زمینه عملکرد بهتری نسبت به تلویزیونهای LCD دارند.مشکل از اینجا ناشی میشود که کریستالهای مایع در LCD-ها نمیتوانند با سرعت بالا تغییر جهت بدهند و در نتیجه هنگام تعویض هر فریم در تلویزیون، اثر فریم قبلی برای مدت اندکی (در حد چند میلی ثانیه) همچنان روی صفحه باقی خواهد ماند.
اگر به خاطر داشته باشید، در قسمت قبل با بررسی تکنولوژی بهکاررفته در تلویزیونهای پلاسما به این نتیجه رسیدیم که نرخ بروزرسانی (Refresh Rate) بالا و زمان پاسخدهی (Response Time) پایین در این تلویزیونها باعث میشود اثر تاریِ ناشی از حرکت به حداقل برسد. همین دلیل بود که باعث میشد بسیاری از افراد از معایب تلویزیونهای پلاسما چشم پوشی کنند و آنها را به LCD ترجیح بدهند.
نرخ بروزرسانی (Refresh Rate)
OLED اما آمده می باشد تا بهترین مزایای تلویزیونهای پلاسما، LCD و CRT را با هم ترکیب کند. الجی ادعا میکند که سرعت پاسخدهی تلویزیونهای OLED ساخت این شرکت حدود ۰.۱ میلی ثانیه می باشد.
برای مقایسه جالب می باشد بدانید سرعت پاسخدهی تلویزیونهای LCD بالارده به ۲۰ میلی ثانیه میرسد. این تفاوت هنگام انجام بازیهای ویدئویی و تماشای مسابقات ورزشی بیشتر خودش را نشان میدهد.
برای تست نمایشگری که همین حالا مشغول خواندن این متن در آن هستید، میتوانید با مراجعه به سایت testufo.com و مشاهدهی تصاویر متحرک، اثر تاری ناشی از حرکت را در نمایشگر خود به چشم ببینید. برای مثال، هنگام مشاهدهی حرکت این تصویر از برج ایفل در نمایشگرهای LCD بهخوبی متوجه Blur و تاری ناشی از حرکت خواهید شد.
در حالی که اگر این صفحه را در یک تلویزیون OLED اولد مشاهده کنید، به نظر خواهد رسید که یک کارت پستال واقعی از برج ایفل به صورت فیزیکی در جلوی تلویزیون در حال جابجا شدن است!
نتیجه: مزیت بزرگ برای تلویزیون OLED اولد
دقت رنگها
یکی از معایب عجیب تلویزیونهای OLED این است که رنگهای آنها به صورت پیشفرض کالیبره نیستند. حتی اگر دو تلویزیون OLED از یک شرکت خاص و با مدل یکسان را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که دقت رنگهای پیشفرض آنها با یکدیگر متفاوت می باشد.
به نظر میرسد که پنلهای OLED را به دلایل ماهیتشان نمیتوان با دقت رنگ یکسان تولید کرد. به همین دلیل می باشد که در یک خط تولید تلویزیون OLED اولد، دقت رنگ هر پنل با پنل دیگر متفاوت می باشد. از طرفی چون کالیبراسیون تکتک تلویزیونها کاری زمانبر و پرهزینه می باشد، متاسفانه تولیدکنندگان تلویزیون OLED اولد زحمت این کار را به خود نمیدهند.
مشکل وقتی پیچیدهتر میشود که متوجه شوید برای کالیبره کردن تلویزیون به یک تصویر استاندارد و خاص نیاز است تا با استفاده از آن و دستگاه colorimeter بتوان از راه بخش تنظیمات رنگ تلویزیون، آن را کالیبره کرد. اگر هم به صورت دستی بخواهید تلویزیون را کالیبره کنید.
متأسفانه دستگاههایی مانند ایکس باکس وان که بخش کالیبراسیون نسبتا کاملی دارند، تصاویر و پترنهای خود را برای تلویزیونهای SDR در نظر گرفتهاند و این درحالی می باشد که تلویزیون OLED اولد شما HDR می باشد.
کالیبره کردن تلویزیون(تلویزیون اولد OLED)
از کالیبراسیون هم که بگذریم، ظاهرا از لحاظ طیف رنگ (Color Gamut) هم صفحات LCD با تکنولوژی نقاط کوانتومی قادر به تولید رنگهای بیشتر و دقیقتری نسبت به OLED هستند.
اگر به یاد داشته باشید، تیم کوک در سال ۲۰۱۳ با اشاره به مشکل دقت رنگ در صفحات OLED، آنها را به باد انتقاد گرفته بود. اما مزایای استفاده از تکنولوژی OLED به قدری زیاد هستند که به راحتی میتوان از این مشکل جزئی (که البته رفع شدنی هم هست) گذشت.
تا جایی که حتی اپل هم از موضع پیشین خود عقب نشینی کرده و قرار می باشد در آیفونهای بعدی از پنلهای OLED ساخت سامسونگ استفاده کند.
نتیجه: عیب جزئی برای تلویزیون OLED اولد
زاویهی دید
زاویهی دید (Viewing Angle) در تلویزیونها نسبت به دیگر در دستگاههای دارای نمایشگر از اهمیت به مراتب بالاتری برخوردار است؛ چرا که برخلاف تلفنهای هوشمند یا تبلت که دستگاههای شخصی هستند و معمولا تنها یک شخص از زاویهای یکسان از آنها استفاده میکند، تلویزیونها اغلب توسط تعداد افراد بیشتری و از زوایای متفاوت تماشا میشود.
زاویهی دید هم از دیگر زمینههایی می باشد که تلویزیون OLED اولد در آن با اختلاف زیاد نسبت به تلویزیونهای LCD بهتر عمل میکنند. معمولا در بررسی تأثیر تغییر زاویهی دید بر کیفیت تصویر به نمایش درآمده، سه فاکتور «تغییر رنگ»، «کاهش روشنایی» و «کاهش عمق رنگ سیاه» بررسی میشوند.
زاویهی دید
تغییر رنگ تلویزیون OLED اولد در زوایای مختلف فراوان ناچیز است؛ بهطوریکه در زاویهی ۶۰ درجه، این میزان تغییر تنها به ۹ درصد میرسد. این در حالی است که در بالاردهترین تلویزیونهای LCD بازار میزان تغییر رنگ در همان زاویه به ۵۹ درصد میرسد.
از لحاظ کاهش روشنایی هم اوضاع به نفع تلویزیونهای OLED است؛ اما بیشترین تفاوت در کاهش عمق رنگ سیاه به چشم میخورد. در حالی که عمق رنگ سیاه تلویزیونهای اولد با تغییر زاویه تغییر نمیکند (۰ درصد فراوان شدن روشنایی رنگ سیاه در هر زاویهای)، اما تلویزیونهای LCD در زاویهی ۴۵ درجه ۴۱۹ درصد فراوان شدن روشنایی رنگ سیاه را تجربه میکنند که تأثیر فراوان نامطلوبی بر کیفیت تصاویر میگذارد و رنگ سیاه را به طور کامل خاکستری نشان میدهد.
نتیجه: مزیت قابل توجه برای تلویزیون OLED اولد
قیمت اولد
یک باور نادرست در مورد تلویزیون OLED اولد، قیمت بالای آنها می باشد. درست می باشد که نمیتوانید تلویزیون OLED ارزان قیمتی در بازار پیدا کنید، اما دلیل آن نبود مدلهای پایینرده یا میانردهی این تلویزیونها می باشد.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، تمامی تلویزیونهای OLED معرفیشده ۴K و HDR هستند. بدیهی می باشد که تمامی این تلویزیونها هوشمند (Smart TV) هم هستند که این موضوع به قیمت آنها میافزاید.
طبیعتا نباید یک تلویزیون OLED اولد (که در واقع محصولی لوکس و Premium است) را با یک LCD پایینرده، غیر هوشمند، فولاچدی و غیر HDR مقایسه کرد.
اگر به LCDهای منحنی بالارده (که اکثرا از قابلیتهایی مشابه تلویزیون OLED اولد بهره میگیرند) نگاهی بیندازید، حتی مدلهایی را خواهید یافت که از همتای OLED خود هم گرانتر هستند.
تنها با یک تماس با خیالی آسوده تعمیرات تلویزیون خود را به تعمیرکاران حرفه ای سایت تعمیری ها بسپارید.
مطالب مرتبط :
فناوری ultra black در تلویزیون